KIEDYŚ OBCY, TERAZ BLISCY

MODLITWA APOSTOLSKA

APOSTOLSKA MODLITWA - EF 1,15-23

Boży plan odkupienia jest rozległy. List do Efezjan – podobnie jak List do Kolosan – ukazuje szeroką panoramę Bożego dzieła „odnowienia wszechrzeczy” i zjednoczenia na nowo wszystkiego ze sobą w Chrystusie, jako Głowie. Odkupienie i zbawienie ma zdecydowanie KOSMICZNY – a nie jedynie jednostkowy i ograniczony do ziemskich realiów – WYMIAR. Bożym zamiarem jest, aby wszystko co istnieje – to co w niebie i to co na ziemi – znalazło się w sferze wyłącznego wpływu i panowania Chrystusa. Bożym planem jest, „aby Chrystus stał się na nowo Głową wszystkiego: tego, co jest w niebiosach, i tego, co jest w Nim na ziemi”, jak czytamy w Ef 1,10. Podobną myśl znajdujemy też w Liście do Kolosan: „Spodobało się bowiem Bogu, by w Nim zamieszkała cała pełnia i aby przez Niego wszystko pojednać ze sobą – wprowadziwszy pokój przez krew Jego krzyża, zarówno na ziemi, jak i w niebie”. 

W liście napisanym do Efezjan Paweł z Tarsu składa DZIĘKCZYNIENIE Bogu. Powodem tej wdzięczności są, obecne w życiu adresatów listu, „wiara w Pana Jezusa Chrystusa i miłość do wszystkich świętych”. Świadomość obecności, w życiu efeskich chrześcijan, owoców wynikających z relacji z Bogiem skutkuje u Pawła radosną wdzięcznością wyrażaną dla Stwórcy. Słowo „wiara” (w języku greckim koine „pistis") oznacza zarówno ufność jak i wierność, czyli oddanie Chrystusowi. Ufność i wierność mają wymiar pionowy (wertykalny) – odnoszą się do relacji i więzi z Bogiem u której źródła leży zbawcze dzieło Pana Jezusa Chrystusa. Ale Paweł akcentuje też poziomy (wertykalny) kontekst życia chrześcijan, czyli ich miłość „do wszystkich świętych”. Bo wiara – jak czytamy w Liście do Galatów – jest „czynna w miłości”. Wiara nie jest samotna. Wiara (ufna wierność) w Pana Jezusa Chrystusa i miłość – z akcentem na „wszystkich świętych” – pozostają dwoma najważniejszymi znakami rozpoznawczymi chrześcijan. To tych dwóch dołącza jeszcze – często wymieniana w Nowym Testamencie – „nadzieja” (to taki „trzeci bliźniak"). 

Zaraz za dziękczynieniem pojawia się PROŚBA: „aby Bóg naszego Pana, Jezusa Chrystusa, Ojciec chwały, dał wam Ducha mądrości i objawienia, byście Go lepiej poznali…”. Na początku listu Paweł zwraca się do chrześcijan w Efezie jako do tych, którzy już otrzymali Ducha („zostali opieczętowani Duchem Świętym”), a potem modli się, aby Duch został im dany. Nie ma tu żadnej sprzeczności. Doświadczenie obecności Ducha i świadomość tego, że jesteśmy Jego świątynią nie przekreśla możliwości wołania, by wciąż doznawać Jego obecności i prowadzenia. „Panie, udziel nam Ducha!”, to właściwa i zdecydowanie dobra modlitwa. Paweł precyzyjnie modli się o Ducha, który jest źródłem mądrości i objawienia. 

Dziesięć lat temu prasa przekazywała informację o zmarłym w 2014 roku Amerykaninie imieniem George Konnight. Żył on w biedzie, jego domem była rozpadająca się rudera pozbawiona elektryczności, bieżącej wody, centralnego ogrzewania czy telefonu. Większość dnia George spędzał na wędrówce po lesie i zbieraniu gałęzi na opał. Kiedy umarł okazało się, że ma na koncie fortunę w kwocie 3 mln dolarów. 

Wygląda na to, że jako chrześcijanie bywamy podobni do George’a Konnighta. Posiadamy ogromne bogactwo, ale często nie zdajemy sobie z tego sprawy. Dlatego Paweł nie ustaje w modlitewnym wysiłku, aby efescy chrześcijanie mogli być świadomi ogromu błogosławieństw darowanych im przez Boga w Chrystusie i nauczyli się korzystać z nich w całej pełni. A tak może się stać jedynie za sprawą obecności Ducha Świętego, który jest właśnie Duchem mądrości i objawienia. 

Objawienie czy poznanie, o które modli się Paweł to coś więcej niż zgromadzenie informacji na poziomie naszego intelektu. Celem modlitwy Pawła jest, aby Efezjanie „lepiej poznali” Boga. W hebrajskiej mentalności „poznanie” to relacja, bliskość i intymna więź. Paweł modli się i jednocześnie w treści swojej modlitwy ukazuje WIELKOŚĆ, MOC i CHWAŁĘ Chrystusa: „Niech [Bóg] da wam światłe oczy serca, abyście wiedzieli, czym jest nadzieja Jego powołania, czym bogactwo chwały Jego dziedzictwa w świętych i czym nadzwyczajny OGROM JEGO MOCY dla nas wierzących, o czym świadczy SIŁA JEGO POTĘGI. Ukazał ją w Chrystusie, gdy wskrzesił Go z martwych i posadził po swojej prawej stronie na wyżynach niebieskich ponad wszelką zwierzchnością i władzą, mocą i panowaniem, i ponad wszelkim imieniem wzywanym nie tylko w tym wieku, ale i w przyszłym. Wszystko poddał pod Jego stopy i ustanowił Go Głową całego Kościoła, który jest Jego Ciałem i Pełnią Tego, który wypełnia wszystko we wszystkim”. 

Jako ludzie mamy tendencję, aby upatrywać siły, władzy, autorytetu i wpływu w ekonomii, polityce, biznesie czy edukacji… Te i inne sfery życia mają rzecz jasna znaczenie w naszej codzienności, ale nasze oczy – jako chrześcijan – powinny być nade wszystko zwrócone ku Chrystusowi. Paweł pisząc o rozległości mocy Chrystusa wymienia „zwierzchności”, „władze”, „moce” i „panowania”, co odnosi się nie tylko do widzialnego świata, ale dotyczy też rzeczywistości duchowej. Każdy demon, zbuntowany anioł, każda duchowa zwierzchność, WSZYSTKO zostało poddane Chrystusowi, który jest Panem! 

Nowy Testament podkreśla wymiar „już” i „jeszcze nie” tego panowania. Wszędzie tam, gdzie Ewangelia jest głoszona i ludzie otwierają się na jej przesłanie możemy doświadczać teraźniejszego panowania Chrystusa, któremu została dana „wszelka władza w niebie i na ziemi” (zob. Mt 28,18). Ale z drugiej strony – jak czytamy w Liście do Hebrajczyków – „na razie jednak jeszcze nie widzimy, by wszystko było mu poddane” (zob. Hbr 2,8), co można odczytywać tak, że „jest robota do wykonania”, aby poselstwo Ewangelii i teraźniejszym panowaniu Chrystusa mogło docierać wszędzie. Z tekstu NT rozumiemy, że nadejdzie dzień, kiedy całe zło, przekleństwo, choroba, grzech i śmierć obecne w tym świecie zostaną pokonane i dokona się „odnowienie wszechrzeczy”. Nastanie czas „nowych niebios i nowej ziemi, w których mieszka sprawiedliwość”. 

Paweł kończy swoją modlitwę przywołując szczególny rodzaj relacji pomiędzy triumfującym Chrystusem a Jego ludem – Kościołem: „Wszystko poddał pod Jego stopy i ustanowił Go Głową całego Kościoła, który jest Jego Ciałem i Pełnią Tego, który wypełnia wszystko we wszystkim”. Panujący nad wszystkim Chrystus pozostaje Głową swojego Kościoła, który jest Jego Ciałem i miejscem manifestującej się pełni Boga. Kościół w swojej naturze jest przesiąknięty obecnością zmartwychwstałego i triumfującego Chrystusa. 

Katolicki biblista i charyzmatyk – Peter S. Williamson – wnuk zielonoświątkowych misjonarzy w Chinach i syn pastora Kościoła prezbiteriańskiego (ciekawe dziedzictwo!) napisał takie słowa będące komentarzem do końcówki pierwszego rozdziału Listu do Efezjan: „Kiedy moce tego świata, rozmiar naszych trudności czy przeszkody doznawane w naszej posłudze lub misji Kościoła wydają się nas przytłaczać, nie możemy poddawać się lękowi ani przerażeniu. Bóg ustanowił Chrystusa Głową wszechświata dla dobra swego ludu, Kościoła – dla naszego dobra! Wiemy, czyja moc jest większa, ponieważ ujawniło się to w zmartwychwstaniu Jezusa: sama śmierć została zwyciężona. Wiemy, że żadna ziemska ani duchowa istota nas ostatecznie nie zwycięży, ponieważ Chrystus – z którego Ciałem jesteśmy zjednoczeni – został wywyższony ponad każdą inną moc, do tronu Bożego. Wiemy, że czeka nas życie wieczne, gdyż kosztujemy życia Ducha, zadatku naszego dziedzictwa. Znamy koniec tej historii, a więc jesteśmy pełni nadziei”.

EWANGELIA - JEDYNY POWÓD DO CHLUBY

Apostoł Paweł kończy List do Galatów, rezygnując na chwilę z usług skryby, by zapisać „własnym pismem” ostanie myśli i końcowe pozdrowienia. Wśród tych kilku finalnych zdań pojawiają się takie oto wymowne słowa: „Nigdy w życiu nie będę się chlubił czymkolwiek, z wyjątkiem krzyża naszego Pana Jezusa Chrystusa!”. Tematem całego Listu do Galatów jest Ewangelia, w której centrum pozostaje dzieło Pana Jezusa Chrystusa – Jego śmierć i zmartwychwstanie. I akcentem położonym właśnie na tę Dobrą nowinę o ratunku w Chrystusie – JEDYNY POWÓD DO CHLUBY – apostoł kończy, pisany pod wpływem wzburzenia wynikającego z prób fałszowania Ewangelii, swój list. 

CZAS BOHATERÓW, CZ.2

Historię o Dawidzie i jego bohaterach (dzielnych wojownikach) z Pierwszej Księgi Kronik warto czytać jako biblijną zachętę do wspierania „jedni drugich”. Autor Księgi Kronik zanotował: „Oto najlepsi wojownicy Dawida, którzy należeli do niego i wraz z całym Izraelem dzielnie wspierali go w jego panowaniu, aby ustanowić go królem, zgodnie ze Słowem PANA dotyczącym Izraela”. 

Podobnie jak w przypadku „najlepszych wojowników Dawida” jesteśmy wezwani, aby – w ramach lokalnej wspólnoty chrześcijan – wspierać jedni drugich i troszczyć się jedni o drugich. Nowy Testament jest dość obfity w stwierdzenie „wspierajcie”, które używane jest właśnie w kontekście Kościoła i relacji pomiędzy braćmi i siostrami w Chrystusie. 

Warto przypomnieć, że stwierdzenie „wspierać” (w historii o Dawidzie i jego bohaterach) kryje też w sobie ideę „nabierania znaczenia”. A zatem miejsce naszego uznania dla pracy i służby innych (miejsce naszego wspierania innych) jest jednocześnie miejscem, w którym nabieramy znaczenia, rozwijamy się duchowo i wzrastamy w powołaniu oraz przeznaczeniu danym nam od Boga. Bohaterstwo (znaczenie i wpływ) zaczyna się od uczniostwa, wspierania i uznania autorytetu innych. Doskonałym tego przykładem jest starotestamentowa relacja Mojżesza i Jozuego czy nowotestamentowa relacja Pawła i Tymoteusz. Jozue, podobnie jak i Tymoteusz przeszli długą drogę od oddanego wspierania dojrzalszych od siebie przywódców do samodzielnej odpowiedzialności w Bożym królestwie. 

Ciekawym tekstem Nowego Testamentu, w którym pojawia się wątek „wspierania jedni drugich” jest 16. rozdział Listu do Rzymian. Paweł z Tarsu napisał do chrześcijan w Rzymie: „Polecam wam siostrę naszą Febę, która czyni posługi w gminie w Kenchrach. Przyjmijcie ją w Panu tak, jak to przystoi świętym. WSPIERAJCIE JĄ, w czymkolwiek potrzebować będzie waszej pomocy. Sama bowiem POMAGAŁA wielu, a także mnie samemu. Pojawiające się tekście słowo „wspierajcie” to w języku greckim PARISTEMI. Oznacz ono: „stać z boku”, „stać blisko, być pod ręką”, „być obecnym”, „przystanąć, aby pomóc, przyjść z pomocą”, „pozostać w gotowości”. Przywołane określenia zdecydowanie wzbogacają nasze zrozumienie terminu wspierać. 

Feba została przedstawiona jako kobieta, która POMAGAŁA (wspierała) wielu. Paweł użył w tym przypadku określenia PROSTATIS, które oznacza „strażniczkę, obrończynię, opiekunkę, osobę troszczącą się o sprawy innych i wspierającą innych z własnych zasobów”. Czytając tę charakterystykę Feby należałby zadać sobie pytanie: „Jakie własne zasoby uruchomiliśmy ostatnio, aby ktoś doświadczył błogosławieństwa i powodzenia w służbie dla Pana?”. 

Zatem – czytając historię Dawida i jego dzielnych wojowników – zyskujemy zrozumienie, że biblijnie bohaterstwo zawiera w sobie gotowość, by stać u boku braci i sióstr w Chrystusie w celu zachęty i wsparcia.

CZAS BOHATERÓW, CZ.1

Historie o bohaterach – jednostkach wyróżniających się szczególnym męstwem i umiejętnościami nieznanymi dla przeciętnych śmiertelników – ich niezwykłych czynach rozpalały wyobraźnię ludzi od starożytności (mityczni herosi) po współczesność (superbohaterowie Marvela). W Biblii hebrajskiej znajdziemy termin gibôr, który w polskich przekładach oddawany jest między innymi słowem „bohater”. Jednym z biblijnych tekstów, gdzie pojawia się obfita lista bohaterów (hbr. gibôr) jest 11. rozdział Pierwszej Księga Kronik i – równoległy do tego fragmentu – 23. rozdział Drugiej Księgi Samuela. Wyjątkowe były dokonania wojowników Dawida! Do niezaprzeczalnie niecodziennych zaliczyć należy jednostkowe pobicie ośmiuset przeciwników przez Joszeba-Baszebeta, Tachkemonitę. Do podobnej kategorii zaliczyć należy męstwo Eleazara, Szammy oraz pozostałych dzielnych mężów, którzy towarzyszyli Dawidowi w jego triumfie nad wrogami Izraela. 

W Pierwszej Księdze Kronik opis niezwykłych dokonań bohaterów Dawida poprzedzony został takim ciekawym stwierdzeniem: „To są czołowi bohaterowie (najlepsi wojownicy), którzy NALEŻELI DO DAWIDA i którzy WSPIERALI GO DZIELNIE w jego panowaniu, wraz z całym Izraelem, dla ustanowienia go królem, według słowa JHWH dotyczącego Izraela”. Zatem u fundamentu ich wielkości i niezwykłych czynów była gotowość, by „dzielnie wspierać” Dawida w jego powołaniu i namaszczeniu, jakiego udzielił mu JHWH. 

Król Dawid jest typem – zapowiedzianego przez Boga – mesjańskiego panowania, które urzeczywistniło się i jeszcze w pełni nadejdzie w osobie Pana Jezusa Chrystusa. Zatem w historii o Dawidzie i jego bohaterach dostrzegamy Chrystusa, którzy gromadzi wokół siebie wiernych i oddanych Mu ludzi, współpracowników gotowych stanąć za swoim Panem, by ogłaszać i urzeczywistniać Jego władzę oraz Jego panowanie. Naszym celem jako chrześcijan nie jest samorealizacja i rozwijanie własnego potencjału. My mamy większe i wznioślejsze cele. Na wzór bohaterów „należących do Dawida” mamy „PRZYNALEŻEĆ DO JEZUSA” i uczestniczyć w Jego planach, Jego celach i Jego dążeniach. To On ma być w centrum wszystkich naszych dokonań, a nie my. Nasza sprawczość w duchowej rzeczywistości jest pochodną naszego oddania się Chrystusowi. Nasza skuteczność w duchowych sprawach jest konsekwencją podporządkowania naszego życia władzy i autorytetowi Chrystusa. 

Podobnie jak Dawid w czasach historycznego Izraela nasz Pan Jezus Chrystus gromadził i wciąż gromadzi wokół siebie tych, którzy zostali wezwani, aby dzielić z Nim Jego dążenia i Jego cele. Królestwo Dawida, by mogło stać się realne wymagało obecności dzielnych bohaterów, którzy „należeli do Dawida”. Biblia – Nowy Testament – ponad wszelką wątpliwość rozstrzyga kwestię naszej przynależności. Paweł z Tarsu napisał: „Bo jeśli żyjemy, ŻYJEMY DLA PANA; jeżeli umieramy, umieramy dla Pana. Czy więc żyjemy, czy umieramy, NALEŻYMY DO PANA” (Rz 14,8). A fascynujące w tej naszej przynależności do Chrystusa jest to, że możemy zostać uzdolnieni do niezwykłych rzeczy, tak jak zostali do nich uzdolnieni wojownicy Dawida. 

Ciekawym jest, że stwierdzenie dotyczące bohaterów Dawida „wspierali go” zawiera w sobie też taką ideę: „nabierali przy nim znaczenia” i „rośli (potężnieli) razem z nim”. Istniało zatem powiązanie pomiędzy trwaniem przy Dawidzie (wspieraniem Dawida) i nabywaniem znaczenia (zyskiwaniem autorytetu). Podobnie istnieje związek pomiędzy trwaniem przy Chrystusie, a zyskiwaniem autorytetu w sprawach Bożego Królestwa. To nie dzieje się przypadkowo i „niechcący”. Pan Jezus zamyślił dla swojego ludu wiele niezwykłych dzieł, większych i wspanialszych niż historyczne dokonania bohaterów Dawida. Ale te wielkie i wspaniałe osiągnięcia dostępne są dla tych, którzy trwają przy Chrystusie i są oddani Jego celom w każdym pokoleniu. Historia Kościoła zna wiele przykładów takich osób: James Hudson Taylor i Gladys May Aylward (misjonarze z Chinach), Smith Wigglesworth (angielski ewangelista), William Carey (misjonarz i kaznodzieja) i wielu innych. 

Dokonania wojowników Dawida były niezwykłe i ponadnaturalne. Podobnie dziś, w rzeczywistości Kościoła – ludzi Nowego Przymierza – zostajemy nadnaturalnie wyposażeni, by dokonywać wielkich dzieł nie dla naszej chwały i splendoru, ale dla wywyższenia Chrystusa, by Jego imię było rozsławione. Nadnaturalnym wyposażeniem nie są, jak u bohaterów Dawida, umiejętności militarne, ale cały katalog różnych sposobów przejawiania się Ducha Świętego o czym możemy przeczytać w 12. rozdziale Pierwszego Listu do Koryntian. 

Zatem lekcja z historii o bohaterach Dawida jest następująca: rozpoznaj tego, który jest NAMASZCZONY. Uznaj, że wszelki autorytet i władza zostały powierzone Jezusowi, jako WŁADCY. I działaj odważnie, ale nie dla własnej chwały, lecz dla chwały Jego królestwa. Nie szukaj uznania i pozycji dla siebie, ale działaj w łączności i bliskości z Chrystusem. Tak jak wojownicy stanęli u boku Dawida stań u boku Chrystusa i zostań „bohaterem” w swoim pokoleniu.

WSPIERAJĄCY BLISCY

Jedną z przyczyn dla których lubię śledzić wydarzenia sportowe jest nieprzewidywalność końcowych rozstrzygnięć zawodniczej rywalizacji. Tak stało się właśnie w tegorocznym turnieju tenisowym kobiet w Londynie. Raczej nikłe grono osób przewidziało, że triumfatorką Wimbledonu zostanie czeska tenisistka Marketa Vondroušová-Šimková. Wśród możliwych faworytek do zwycięstwa wymieniano Igę Świątek, Arynę Sabalenkę, Jelenę Rybakinę, Petrę Kvitovą czy, prezentującą się dobrze na trawiastych kortach, Uns Dżabir. Choć Marketa, czyli po polsku Małgorzata, Vondroušová miała już w swojej karierze kilka znaczących osiągnięć, to jednak niewielu stawiało na zajmującą 42. pozycję w rankingu WTA tenisistkę. A jednak stało się! Vondroušová przez cały turniej prezentowała się bardzo dobrze. W drodze do finału pokonała utytułowane rywalki, wśród nich Donnę Vekic, Jessicę Pegulę czy – rewelacyjną ostatnio – Ukrainkę Elinę Svitolinę. Krok po kroku, konsekwentnie i bez kompleksów, Marketa Vondroušová-Šimková grała swoje i na koniec mogła wznieść – na „Centre Court” i pośród aplauzu zgromadzonej publiczności – złoconą paterę, która wręczana jest kolejnym zwyciężczynią Wimbledonu. Za sprawą tego triumfu czeska tenisistka „wskoczyła” na 10. pozycję w rankingu tenisistek i wzbogaciła się nieco. 

Relacjonując zmagania na korcie kamery operatorów przekazują też to co dzieje się w boksach rywalizujących tenisistek. Na kilka punktów przed końcowym triumfem, podczas ostatniego gema, kamera uchwyciła wzruszenie na twarzy siostry Vondroušovej. Siostra triumfatorki Wimbledonu, przyglądając się ostatnim odbiciom piłki tenisowej w wykonaniu Uns Dżabir i Markety Vondroušovej nie mogła powstrzymać łez… Jej wsparcie – okazywane z trybun – dla siostry sięgnęło zenitu. Najwyraźniej była całym sercem zaangażowana w to co działa się na korcie. A kiedy triumf był już na wyciągnięcie ręki po prostu płakała ze szczęścia. 

Przyglądając się tym obrazkom pomyślałem sobie, że wielkim szczęściem (błogosławieństwem) jest mieć wokół siebie wspierających i kibicujących przyjaciół, zaangażowanych, aby oglądać triumf (sukces) tych, których kochają. Piękny to był widok! Takie bogactwo wspierających bliskich to coś znacznie cenniejszego – jak sądzę – niż materialne bogactwo i te miliony funtów jakie zdobyła Marketa Vondroušová-Šimková wygrywając tegoroczny Wimbledon. 

Przypomniała mi się w tym kontekście historia Dawida, który miał wokół siebie „wspierających go dzielnie” przyjaciół, jak pięknie opisał to autor Pierwszej Księgi Kronik. Kto chce niech zajrzy do 11. rozdziału tej starotestamentowej księgi.

NIE MAM CZŁOWIEKA

W piątym rozdziale Ewangelii Jana pisana jest historia uzdrowienia pewnego mężczyzny, który – wraz z wieloma innymi „chorymi, niewidomymi, ułomnymi i sparaliżowanymi” – oczekiwał na cud przy sadzawce Betezda w Jerozolimie. Miejsce nie było przypadkowe. To właśnie tam objawiała się moc Boga przynosząca uzdrowienie. Chorzy oczekiwali, kiedy „anioł Pana zstępował do sadzawki i poruszał wodę. Kto pierwszy do niej wstąpił, odzyskiwał zdrowie, niezależnie od tego, co mu dolegało”. Jednak sparaliżowany od 38 lat mężczyzna był bezradny… Na pytanie Jezusa, który przyszedł do tego miejsca podczas jednego ze świąt żydowskich „Czy chcesz być zdrowy?”, zdobył się na takie gorzkie wyznanie: „Panie, NIE MAM CZŁOWIEKA, który by mnie tuż po poruszeniu wody wrzucił do sadzawki, a za nim ja sam dojdę, inny wchodzi przede mną”. Nietrudno wyobrazić sobie skalę cierpienia, bólu i rozczarowania, których doświadczał ów mężczyzna. Dokuczliwa choroba i dodatkowo brak jakiegokolwiek ludzkiego wsparcia. Znikąd pomocy. Ani jednej życzliwej duszy gotowej przyjść z pomocą. Ta historia miała jednak swój happy end. Jezus słysząc pełne bólu wyznanie „nie mam człowieka…” polecił mężczyźnie: „Wstań, zwiń zaraz swoje posłanie i zacznij chodzić”. I – jak czytamy w ewangelicznej historii – „chory natychmiast wyzdrowiał”. 

Choć jesteśmy istotami społecznymi, żyjemy wśród innych – bliższych lub dalszych nam osób – to jednak nie zawsze zdołamy uzyskać wsparcie i pomoc których oczekujemy. Nie zawsze inni – w wystarczający sposób – odpowiedzą na nasze potrzeby, nawet jeśli te są tak oczywiste. Ludzie mogą nas zawieść. To jedna z oczywistych lekcji codzienności. Jednak z tej ewangelicznej historii płynie, jak sądzę, ważne przesłanie. Można je streścić słowami psalmisty, który zwraca się do Boga: „Udziel nam pomocy w utrapieniu, bo złudne jest ludzkie wsparcie. Mocą Boga odniesiemy zwycięstwo” i jeszcze: „Oczy swe wznoszę ku górom: Skąd przyjdzie dla mnie pomoc? Pomoc przychodzi od PANA, który stworzył niebo i ziemię!”. 

Nawet jeżeli brakuje na horyzoncie ludzkiej pomocy i wsparcia. Nawet jeśli na nasze usta cisną się gorzkie słowa „nie mam człowieka…”, to nie jesteśmy zapomniani i porzuceni w naszych potrzebach. Skąd nadejdzie pomoc? „Oto Bóg jest moją pomocą; Pan jest z tymi, którzy wspierają moją duszę”. Tego oczekiwania na wsparcie i pomoc od Boga uczę się wciąż na nowo. Kiedy jestem w miejscu bezradności i niemocy, kiedy „nie ma człowieka”, gotowego odpowiedzieć na moje potrzeby i okazać wsparcie wciąż można usłyszeć słowa, jakie dotarły do uszu sparaliżowanego mężczyzny: „Wstań, zwiń zaraz swoje posłanie i zacznij chodzić”. On – Bóg – jest pewnym wsparciem i ratunkiem.

MĄDROŚĆ Z GÓRY

W realiach codzienności tej politycznej, zawodowej i – możliwie szeroko rozumianej – społecznej obecne są zawiść, pomówienia, niesnaski, złorzeczenie i wiele innych negatywnych zjawisk. Można odnieść wrażenie, że mówienie o innych źle stało się formą narodowych wyścigów i zmagań. Kto szybciej wykaże się zjadliwością, kto więcej znajdzie oskarżycielskich słów, kto mocniej „przywali” oponentowi, kto dobitniej obsmaruje innych nie zważając często na realia, byleby tylko zniesławić i opluć. Wyścig trwa. Każdy dzień w świetle medialnych doniesień zdaje się być relacją z tego typu rywalizacji. Czasami można odnieść wrażenie, że na gruncie kościelnym bywa podobnie, niestety. Nowotestamentowy autor – przedstawiający siebie jako Jakub, sługa Boga i Pana Jezusa Chrystusa – skierował do adresatów (chrześcijan!) takie słowa: „Jeśli jednak pielęgnujecie w sercu gorzką zazdrość i samolubne ambicje, nie chełpcie się i nie atakujcie prawdy kłamstwami! Taka mądrość nie jest z tego rodzaju, który zstępuje z wysoka, przeciwnie, jest ona światowa, nieduchowa, demoniczna. Bo gdzie zazdrość i samolubne ambicje, tam będą rozdźwięk i wszelkie zepsute czyny”. GORZKA ZAZDROŚĆ, SAMOLUBNE AMBICJE i ATAKOWANIE PRAWDY KŁAMSTWAMI to poważne zarzuty kierowane do chrześcijańskiej wspólnoty. Jeden z najmocniejszych tekstów nowotestamentowych z kategorii napomnień. Najwyraźniej w Kościele miewamy też problemy z twego typu postawami… Jakub nazywa je demonicznymi. Mocniej i dobitniej się nie da. Jednak jest alternatywa. Ten sam autor zachęca do szukania „mądrości z wysoka”. Kieruje do chrześcijan takie słowa i towarzyszącą im obietnicę: „Jeśli komuś z was brak mądrości, niech prosi o nią Boga, który obdarza wszystkich szczodrze i bez wypominania — i mądrość będzie mu dana”. A jaka jest ta „mądrość z wysoka”, której źródłem jest Bóg? „Jest przede wszystkim czysta, następnie pełna pokoju, życzliwa, otwarta na cudze racje, pełna miłosierdzia i dobrych owoców, niestronnicza i pozbawiona obłudy”. 

Kościół jest powołany, aby być alternatywą dla postaw, u których źródła leżą: ludzka zawiść, zazdrość czy samolubne ambicje. Jeżeli – jako wspólnota Kościoła – rozminiemy się z tym powołaniem, to staniemy się zbędnym i nieprzydatnym elementem w społecznej rzeczywistości.

WŁAŚCICIEL PIERŚCIENI

List Jakuba, przekazujący w swojej treści szereg praktycznych pouczeń dotyczących życia codziennego chrześcijan, piętnuje – niestety obecną w Kościele – postawę stronniczości. Autor listu wskazuje na haniebną skłonność do wyróżniania we wspólnocie Kościoła ludzi majętnych, przy jednoczesnym lekceważeniu biednych: „Bo gdyby wszedł na zgromadzenie wasze człowiek z pierścieniami złotymi na palcach, w błyszczącej szacie, a wszedłby i biedny w przybrudzonym ubraniu, i spojrzelibyście na noszącego błyszczącą szatę, i powiedzielibyście: – Proszę spocząć tu wygodnie, a do biednego powiedzielibyście: – Ty stań tam lub: – Siądź na podnóżku moim, to czy nie robicie podziałów między sobą i nie staliście się sędziami o niecnych zamysłach?”. Ten błąd (grzech) wyróżniania bogatych („właścicieli pierścieni”) ponad ubogich został poprzedzony takim nakazem: „Bracia moi, nie miejcie względu na osoby, gdy chodzi o wiarę w Pana naszego, Jezusa Chrystusa, [Pana] Chwały!”. Nierówność w traktowaniu ludzi ze względu na ich status materialny to postawa godna potępienia, bo zdecydowanie sprzeczna z Bożym charakterem. Bóg, w przeciwieństwie do nas, nie ma względu na osoby. On nie patrzy na blichtr, nie robi na Nim wrażenia to jakim samochodem jeździmy, ile środków zgromadziliśmy na koncie i to, jakich marek ubrania wypełniają wieszaki naszej szafy. Jego spojrzenie sięga głębiej niż to co zewnętrze. Stronniczość w Kościele może dotyczyć też innych kwestii takich jak płeć czy wiek. 

Tekst biblijny upewnia nas, że „Bóg nie patrzy na to, na co patrzy człowiek. Człowiek patrzy na to, co jest przed oczyma, ale Pan patrzy na serce”. W Jego oczach uznanie ma wiara poparta działaniem, co można wyczytać w dalszym fragmencie przywołanego Listu Jakuba. Wśród bohaterów wiary popartej działaniem Jakub w swoim liście wymienia Abrahama i Rachab. Może podany przykład mężczyzny i kobiety jest tu szczególnie ważny? Wszak czasami dostrzec można niewłaściwą skłonność do faworyzowania mężczyzn i umniejszania roli kobiet w Kościele… Tymczasem wiara poparta działaniem Abrahama (mężczyzny) i Rachab (kobiety) były równie cenne w oczach Boga. 

I jeszcze najważniejsza kwestia dotycząca poważania i okazywania czci. W Kościele uznanie należy się nade wszystko Chrystusowi, który jest „Panem Chwały”. Żaden inny „właściciel pierścieni” nie zasługuje na wyjątkowe traktowanie. A wyjątkowość chrześcijan wynika z obecności Chrystusa w nas, a ta obecność przypisana jest każdemu, kto wierzy. Paweł z Tarsu napisał: „Wszyscy przecież dzięki wierze w Jezusa Chrystusa jesteście synami Bożymi. Wy zatem, którzy w Chrystusie zostaliście ochrzczeni, przyodzialiście się w Chrystusa. Nie ma już Żyda ani Greka, nie ma niewolnika ani wolnego, nie ma mężczyzny ani kobiety, ponieważ wszyscy jesteście jedno w Chrystusie Jezusie”. Za tę niezwykłą godność synów Bożych otrzymaną w Chrystusie, bez faworyzowania ze względu na płeć, przynależność etniczną czy status społeczny, jestem wdzięczny Bogu.

SZYBCY I POWOLNI

W nowotestamentowym Liście Jakuba, którego treść jest pouczeniem sięgającym różnych sfer życia, pojawia się taka zachęta: „Każdy człowiek niech będzie SZYBKI do słuchania, POWOLNY do mówienia, POWOLNY do gniewu” (Jk 1,19 Ekumeniczny Przekład Przyjaciół). Zatem mamy wezwanie do tego, aby być SZYBKIMI i jednocześnie (w odniesieniu do innych aspektów codzienności) POWOLNYMI. 

SZYBCY

Szybki, w tym fragmencie Pisma, to inaczej „skory” czy „chętny”. Słuchanie, bez cienia wątpliwości, powinno mieć pierwszeństwo w relacji z Bogiem i ludźmi. Ten priorytet słuchania pozostaje ważną lekcją przekazywaną przez wielu biblijnych autorów. Mędrzec powiedział: „Kto odpowiada, zanim wysłucha, zdradza swoją bezmyślność i naraża się na hańbę” (Prz 18,13). A fraza „słuchaj Izraelu” jest bardzo często pojawiającym się tekstem w Księdze Powtórzonego Prawa, Księdze Izajasza czy w Psalmach. Słuchać i usłyszeć to oczekiwana przez Boga umiejętność dedykowana każdemu człowiekowi. Najwyraźniej jednak mamy pewien problem z gotowością do słuchania, stąd zachęta Jakuba, by być SZYBKIM (sprawnym) w tej właśnie dziedzinie. Jak mi idzie słuchanie? Jak się miewa moje słuchanie Boga i innych? To bardzo zasadne pytanie, które powinniśmy sobie stawiać każdego dnia. 

POWOLNI x2

Tymczasem SPOWOLNIENIE (opieszałość) powinno towarzyszyć nam w kontekście mówienia i okazywania gniewu. Pochopnie wypowiadane słowa zwykle nie przynoszą żadnego pożytku. Zdecydowanie warto – odwołując się do słów starożytnego Mędrca – wziąć sobie do serca, że „[człowiek] skory do gniewu ujawnia swoją głupotę”. A kto chciałby być znany ze swojej głupoty? No właśnie… Dobrze zatem pamiętać o tych wezwaniach do opieszałości w mówieniu i okazywaniu złości. Bóg, w licznych tekstach biblijnych, opisany jest jako „nieskory do gniewu wielki w łaskawości” (Wj 34,6; Lb 14,18; Ps 103,8; Jl 2,13). W innym nowotestamentowym tekście – w Liście do Tytusa – można wyczytać takie zalecenie: „ten, któremu powierzono sprawy Boże, musi być bez zarzutu – nie może być uparty ani porywczy…”. Nie porywczy (spowolniony w gniewie). 

Co jest zatem dobre dla naszego życia? Dobre jest słuchanie mające priorytet nad mówieniem. Lepiej też przebaczać niż się gniewać. Taką lekcję można wyczytać z Listu Jakuba.

CZAS APOKALIPSY, CZ. 10: EWANGELIA